Goederenvervoer in Zwitserland is in 2019 met 2,2% afgenomen

De transportprestaties in het goederenvervoer zijn in 2019 ten opzichte van het voorgaande jaar met 2,2% afgenomen. Op de weg was de daling 2,7%, op het spoor 1,4%. Ongeveer een derde van de transporthoeveelheid van de spoorwegen werd vervoerd in het gecombineerde verkeer. Dit blijkt uit de goederenvervoerstatistiek van het Federaal Bureau voor Statistiek (BFS).

(Bern) In 2019 bedroegen de transportprestaties op het Zwitserse weg- en spoorwegnet in totaal 27,2 miljard tonkilometers, waarbij een tonkilometer overeenkomt met het vervoeren van één ton over één kilometer. Ten opzichte van het voorgaande jaar betekent dit een afname van 2,2%. Het weggoederenvervoer daalde daarbij iets sterker (–2,7%) dan het goederenvervoer per spoor (–1,4%). Het aandeel van het spoor in de totale transportprestatie bleef in 2019 onveranderd rond de 37%, dat van de weg op 63%. In internationaal verband is het spoorwegpercentage in Zwitserland hoog; gemiddeld in alle EU-landen ligt dit rond de 19%.

Binnenlandse transporten vormen bijna twee derde van het zware verkeer op de weg

In het zware weggoederenvervoer met vrachtwagens en trekkers vormen transporten binnen de Zwitserse landsgrenzen het belangrijkste segment: in 2019 bedroeg het aandeel van het binnenlands verkeer in de transportprestaties 65%. Het importverkeer had een aandeel van 16%, het exportverkeer 10% en het transitverkeer 9%. Vergeleken met het jaar 2000 is er bij alle verkeerssoorten een stijging van de transportprestaties waarneembaar – behalve bij het transitverkeer.

Nadat het wegtransitverkeer door Zwitserland in de jaren nul sterk was toegenomen, vertoont het sinds 2011 een dalende tendens en lag het in 2019 bijna 8% lager dan in 2000. Dit is enerzijds een gevolg van het Zwitserse verplaatsingsbeleid, dat het alpenoverstijgende goederenvervoer zoveel mogelijk per spoor wil afhandelen. Anderzijds heeft ook de zwakke economische ontwikkeling in Italië sinds de financiële en economische crisis van 2009 een remmend effect gehad op het transitverkeer door Zwitserland.

Oost-Europese vervoerders blijven in opkomst

Bijna een derde van de transportprestaties in het zware verkeer werd in Zwitserland in 2019 geleverd door voertuigen met een buitenlandse registratie. Van de prestaties van de buitenlandse vrachtwagens en trekkers viel 22% op Duitse voertuigen en elk 13% op Italiaanse en Poolse voertuigen. In 2008 bedroeg het aandeel van de Duitse voertuigen nog 29% en dat van de Italiaanse 26%, terwijl de voertuigen met Poolse kentekenplaten toen nog maar 5% bijdroegen aan de transportprestaties.

Ook de transportprestaties van goederenvoertuigen met registratie in andere Oost-Europese landen zijn tussen 2008 en 2019 aanzienlijk toegenomen. Die van Roemeense voertuigen bijvoorbeeld zijn in deze periode zes keer zo hoog geworden – waarschijnlijk ook omdat Roemenië in 2007 lid van de EU is geworden en zo heeft kunnen profiteren van de marktopening. Voertuigen uit Litouwen hebben vooral in de afgelopen vijf jaar een sterke groei doorgemaakt en zijn inmiddels op de vierde plaats beland. Dat de Oost-Europese transportbedrijven in de West-Europese markt zeer concurrerend zijn, is onder andere te verklaren door de lagere productiekosten in de Oost-Europese landen.

Een derde van de transporthoeveelheden op het spoor valt onder het gecombineerde verkeer

In de afgelopen jaren heeft het zogenaamde gecombineerde goederenvervoer aan betekenis gewonnen. Hierbij worden de goederen op minimaal twee vervoerswijzen (weg, spoor, water) vervoerd, waarbij niet de eigenlijke vracht wordt overgeladen, maar de transportcontainers (bijv. containers).

In het geval van het spoor werden in 2019 ongeveer 20,7 miljoen netto-ton in het gecombineerde verkeer vervoerd, wat in verhouding tot de totale transporthoeveelheid van de spoorwegen een aandeel van ongeveer 34% vertegenwoordigde. In het alpenoverstijgende spoorweggoederenvervoer maakte het gecombineerde verkeer zelfs driekwart uit. Binnen het gecombineerde spoorvervoer overheerste met 19,3 miljoen netto-ton duidelijk het ongecompliceerde gecombineerde verkeer (UKV), dat wil zeggen transporten van containers, wisselcontainers en opleggers. De Rollende Autobahn (vervoer van weggoederenvoertuigen) maakte slechts 1,4 miljoen netto-ton uit.

10% meer containeroverslag in de Rijnhavens dan in 2010

Met Rijnschepen werden in 2019 goederen ter waarde van 732.000 netto-ton in containers naar de Zwitserse Rijnhavens in Bazel of van daaruit vervoerd. Dit komt overeen met een aandeel van 12% van de totale hoeveelheid goederen die in de Zwitserse Rijnhavens werd omgeslagen. In 2019 werden in de Baselse havens 73.656 containers via water omgeslagen. Dat is 10% meer dan in 2010 (66.959 containers). Tegelijkertijd nam het aandeel van de grote 40-voets containers toe, namelijk van 48% in 2010 naar 59% in 2019. Het aandeel van de kleinere 20-voets containers daalde van 52% naar 41%.

In het weggoederenvervoer met zware binnenlandse voertuigen hadden gecombineerde transporten met 5,2 miljoen netto-ton een aandeel van 1,7% in de totaal vervoerde transporthoeveelheid. In verhouding tot de transportprestaties maakte het gecombineerde verkeer met bijna 300 miljoen netto-tonkilometers 2,7% van het totale goederenvervoer met zware binnenlandse voertuigen uit.

Foto: © Erich Westendarp op Pixabay

www.bfs.admin.ch