Luchtvracht daalde in 2020 in Zwitserland met meer dan 40 procent

De transportprestaties in het goederenvervoer zijn in 2020 op de weg met 0,9% en op het spoor met 2,7% gedaald. In de Zwitserse Rijnhavens in Bazel werd 15,5% minder goederen behandeld. De luchtvracht was echter veel sterker getroffen met een daling van de transporthoeveelheden van 41%. Dit blijkt uit de goederenvervoerstatistiek van het Federaal Bureau voor Statistiek (BFS).

Om de bevoorrading van de bevolking ook tijdens de Covid-19-pandemie te waarborgen, werd het wegvervoer van goederen niet door overheidsmaatregelen beperkt, maar tijdelijk zelfs vrijgesteld van bepaalde voorschriften, bijvoorbeeld van het nacht- en zondagrijverbod voor essentiële goederen. Desondanks werden in het tweede kwartaal van 2020 (april-juni) met zware vrachtvoertuigen zo weinig kilometers gereden als voor het laatst in 2003, namelijk 549 miljoen. Vergeleken met 2019 betekent dit een daling van 5,9%. De daling was bij buitenlandse voertuigen met -11,2% sterker dan bij in Zwitserland geregistreerde vrachtwagens en trekker-opleggers met -4,5%. In de overige kwartalen van 2020 lagen de rijprestaties op het niveau van de voorgaande jaren, zodat over het hele jaar gezien een daling van 1,6% resulteerde.

Ook bij de andere vervoerswijzen werd het goederenvervoer niet direct door overheidsmaatregelen beperkt. De gevolgen van de pandemie en de bestrijding ervan hadden echter wel invloed op het goederenvervoer, zij het in verschillende mate afhankelijk van de vervoerswijze.

Daling in het spoorweggoederenvervoer in langetermijnvergelijking gering

De transportprestaties in het spoorweggoederenvervoer daalden in 2020 ten opzichte van 2019 met 2,7% tot 9,8 miljard netto-tonkilometers. Daarmee daalde de transportprestatie naar het niveau van 2012. Toch valt de afname die in het “coronajaar” 2020 werd gemeten in historisch langetermijnperspectief niet bijzonder op: sinds het begin van de 20e eeuw zijn er al meerdere keren veel sterkere dalingen in het spoorweggoederenvervoer waargenomen.

In het eerste kwartaal van 2020 bedroeg de daling bij de spoortransporten 4,6%, in het tweede kwartaal 14,9% en in het derde kwartaal 3,3% (ten opzichte van de respectieve kwartalen van het voorgaande jaar). In het laatste kwartaal van 2020 stegen de transportprestaties met 2,9%, waarbij opgemerkt moet worden dat de waarde in het vierde kwartaal van 2019 uitzonderlijk laag was. Een vergelijkbare daling als in het tweede kwartaal van het coronajaar 2020 deed zich voor in het derde kwartaal van 2017 met -11,9%. Toen moest de Duitse Rijnvallei-spoorlijn vanwege een spoorverzakking gedurende meerdere weken worden gesloten.

Lagere vraag naar minerale olieproducten treft de Rijnvaart

In 2020 werden in de Zwitserse Rijnhavens in Bazel 5,1 miljoen ton goederen behandeld. Dit is 15,5% minder dan in 2019 (6,1 miljoen ton). De daling betrof zowel de ontvangst van goederen (4,3 miljoen ton; -15,3%) als hun verzending (0,8 miljoen ton; -16,3%). De afname is vooral te wijten aan de belangrijkste goederen groep van de Rijnvaart: de minerale olieproducten.

Vanwege de verminderde mobiliteit van de bevolking tijdens de “lockdown”, de lagere economische prestaties en de aan het begin van het jaar goed gevulde stookolietanks, daalde in 2020 de vraag naar minerale olieproducten aanzienlijk, waardoor de bijbehorende overslag in de Rijnhavens in vergelijking met het voorgaande jaar met 19,2% tot 2,3 miljoen ton verminderde. De daling was minder sterk met -12,4% bij het containervervoer (overslag 2020: 0,6 miljoen netto-ton).

Daling van de luchtvracht met meer dan 40%

Hoeveelingsgewijs speelt de luchtvracht in vergelijking met de andere vervoerswijzen een verwaarloosbare rol, maar in vliegtuigen worden vaak goederen met hoge waarde vervoerd. Het vervoer van goederen met vliegtuigen is met de start van de Covid-19-pandemie regelrecht ingestort: in maart 2020 werd 37% en in april zelfs 68% minder vracht en post vervoerd dan in 2019. In de maanden mei tot december lagen de verliezen tussen -57% (mei) en -37% (december). Over het hele jaar 2020 gezien, bedroeg de daling ten opzichte van 2019 ongeveer 41% (2020: 275.000 ton, 2019: 463.000 ton).

De luchtvracht werd dus aanzienlijk sterker door de coronacrisis getroffen dan de andere vervoerswijzen. De reden hiervoor was niet primair de gedaalde vraag, maar het gebrek aan transportcapaciteit. Het merendeel van de luchtvracht wordt in Zwitserland namelijk niet in speciale vrachtvliegtuigen vervoerd, maar als zogenaamde “belly-freight” in de onderbuik van passagiersvliegtuigen. De grootschalige grounding van de passagiersvloten vanaf ongeveer maart 2020 had dus ook invloed op de luchtvracht. Een uitzondering vormt de luchthaven Bazel-Mulhouse, waar de luchtvracht in tegenstelling tot de andere nationale luchthavens voornamelijk met vrachtvliegtuigen wordt afgehandeld en waar in 2020 in vergelijking met 2019 ongeveer 3% meer goederen werden vervoerd. Daarentegen zijn de vrachttonnages in Genève met 37% en in Zürich zelfs met 49% gedaald.

Titelfoto: © Loginfo24

Grafieken: © Federaal Bureau voor Statistiek